آداب معاشرت در اینترنت را بدانید و رعایت کنید

آداب معاشرت در اینترنت را بدانید و رعایت کنید


در نگاه اول این‌طور به نظر نمی‌آمد اما این روزها استفاده از دنیای مجازی کامپیوتری و موبایلی آنچنان فراگیر و جدی شده است که شبکه‌ها و گروه‌های اجتماعی مجازی، شبیه سرزمین‌های تازه کشف‌شده‌ای هستند که انگار به‌طور عاجل، به وضع قوانینی برای همزیستی مسالمت‌آمیز بین ساکنان‌شان نیاز دارند.  

این‌بار اپلیکیشن موفق و قوی تلگرام و گروه‌های فعال بی‌شمار موجود در آن، بهانه خوبی است تا قوانین و آداب معاشرت در گروه‌های شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص تلگرام را با هم مرور کنیم؛ قوانین نانوشته‌ای که اگر رعایت شوند، قطعا به بازدهی درست گروه‌ها و سلامت روابط بین فردی در آنها کمک بزرگی خواهند کرد. 

نِتیکت داشته باشیم 
«نتیکت» (netiquette) از ترکیب دو واژه شبکه (network) و آداب معاشرت (etiquette) تشکیل شده و به‌طورکلی شامل بکن و نکن‌های شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات مجازی است و هر شاخه‌ای از فعالیت‌های بی‌شمار مجازی  قصه و قانون خودشان را دارند. ما این بار سعی می‌کنیم با تمرکز بر گروه‌های تلگرام، نتیکت تلگرامی یا آداب معاشرت در تلگرام را به‌طور خلاصه بیان کنیم. 
 

بی‌قانون خوش‌تریم !

شاید عده‌ای بگویند تمام جذابیت دنیای مجازی به احساس آزادی زیاد و بی‌چارچوب بودن آن است با این حساب چه دلیلی دارد با تولید قوانین دست‌وپاگیر، لذت رهایی و گمنامی در فضای مجازی را از خودمان بگیریم ؟ 

جواب این سوال ساده است چون تجربه نشان داده بی‌قانونی حتی در گروه‌های وایبر یا تلگرام که قصه‌شان خیلی وقت‌ها رفاقتی و سرگرمی است باعث دلخوری‌ها، گوشه‌گیری اعضا و مشکلات ارتباطی واقعی می‌شود؛ ضمن اینکه هنجارشکنی‌ها یا بی‌توجهی به آداب حضور در این گروه‌ها، آنها و اهداف‌‌شان را به‌طور کامل فلج کرده و با تلف کردن وقت عده زیادی، کارکرد مفیدشان را می‌گیرد. با این مقدمه دیگر شکی نیست که رعایت قوانینی خودساخته می‌تواند کاملا مفید و بجا باشد. 

قوانین گل درشت 
برای شروع خوب است به یک قانون گل درشت در همه شبکه‌ها و گروه‌های مجازی اشاره کنیم که تا حدود زیادی از مشکلات بعدی در شبکه‌های اجتماعی جلوگیری می‌کند و آن هم اینکه بعد از نصب هر اپلیکیشن تازه‌ای ابتدا باید «راهنمای استفاده» از آن را به‌طور کامل و دقیق خوانده و بی‌گدار به هیچ شبکه‌ای نزنید. 

بعد از این مرحله مهم‌ترین قاعده بازی در گروه‌های مجازی این است که در تمامی شرایط به یکدیگر احترام بگذاریم؛ هرچند این جمله از فرط تکرار شعاری به نظر می‌رسد اما تبعیت از آن کلید گشایش قفل‌های ارتباطی زیادی است. وقتی در گروهی هستید باید بدانید افراد زیادی به‌جز شما در آن فضا حضور دارند و به‌طور طبیعی ممکن است نظرات یا حتی دغدغه‌‌شان هیچ شباهتی به آنچه شما درست می‌دانید، نداشته باشد با این همه «باید» در یک گروه مجازی به همگی افراد و شخصیت انسانی‌‌شان احترام بگذارید. 

خیر مقدم با سایر مخلفات
گروه تشکیل داده‌اید؟ مبارک است اما این دلیل نمی‌شود که بدون هیچ هماهنگی ای همه دفتر تلفن همراه‌تان را به گروه اضافه کنید، نتیکت تلگرامی می‌گوید: «بدون اطلاع و دقت به علایق و تمایلات افراد آنها را به گروه‌ها اضافه نکنید به‌علاوه انتخاب اسم متناسب با هدف گروه‌تان و طراحی قوانینی که باعث بازدهی بهتر گروه شود هم در جذب افراد و روشن بودن تکلیف‌شان با گروه شما مهم است. »

تازه‌واردهای گروه بخوانند 
درصورتی‌که در گروهی تازه‌وارد هستید قبل از هر حرکت و کلیکی، قوانین و هدف گروه را از مدیرگروه یا اعضای قدیمی پرسیده و همیشه هم به قوانین و اهداف تمامی گروه‌ها احترام بگذارید. خوب است تا وقتی نوع مراودات و پست‌ها در گروه تازه برای‌تان روشن نیست، سکوت کنید تا فضای کلی گروه دست‌تان بیاید و ضمنا درصورتی‌که گروه را با علایق و سلایق خودتان هماهنگ نمی‌بینید، آن را ترک کنید. 

هدف را گم نکنید 
قبل از اینکه در گروه‌ها عضو شوید درباره هدف و موضوع گروه فکر کنید. اگر شما درباره الکترونیک اطلاعات یا علاقه‌مندی ندارید، پیوستن به گروه تخصصی مهندسین خبره الکترونیک به شما حال و هوای آلیس در سرزمین عجایب خواهد داد اما از این هم گذشته اگر تصمیم گرفتید در گروهی فعال باشید حتما موضوع آن را در نظر داشته باشید به‌طور مثال در یک گروه آشپزی، پست سنگین فلسفی نگذارید.

آب رفته به جوی باز نمی‌گردد؛ حتی در تلگرام!
متاسفانه تلگرام دکمه بازگشت ندارد و به محض اینکه عکس، جمله یا مطلبی را روی شبکه بفرستید، دیگر هیچ اختیاری روی آن ندارید؛ بنابراین قبل از وارد کردن مطالب، عکس‌های خود و حتی جوک‌های بامزه حتما تمام حواس‌تان را جمع کنید و جوانب را به‌طورکامل بسنجید. 

سفره دل را روی شبکه باز نکنید

هرچند در نظراول فضای گروه‌ها امن به‌نظر می‌رسند اما هیچ وقت رازهای‌تان را حتی در صمیمی‌ترین گروه‌ها به اشتراک نگذارید چون در فضای اینترنت همیشه امکان لو رفتن اطلاعات وجود دارد ضمن اینکه صمیمی‌ترین دوستان هم می‌توانند روزی دیگر دوست و حتی خیرخواه شما نباشند. امکان دیگر که گاهی خطرناک می‌شود این است که حرف‌هایی را که در چت خصوصی درباره افراد زده‌اید  می توان عینا برای نفر سوم فرستاد؛ یعنی هر حرفی در تلگرام سند می‌شود و می‌تواند برای‌تان دردسر درست کند. 

جوک‌های گریه‌دار نفرستید
در فضای گروه‌های تلگرام بازار جوک و لطیفه همیشه داغ است اما در مورد این پست‌ها هم چند نکته وجود دارد و آن هم اینکه وقتی در گروهی جوک می‌فرستید دقت کنید که موضوع توهین‌آمیز یا برخورنده‌ای برای اعضای گروه در آن لطیفه وجود نداشته باشد.‌‌

شان و شخصیت اعضای گروه را حتما در نظر بگیرید چون هر جوکی را برای هر گروهی نمی‌شود تعریف کرد. آداب معاشرت حکم می‌کند جوک‌های جنسیتی و قومیتی را فراموش کنید ضمن اینکه جوک‌های جنسیتی که از شیر بودن پسران و پنیر بودن دختران حکایت می‌کنند (!) هم دیگر عمرشان تمام است و با اشتراک‌گذاری‌شان فقط نظر دیگران را نسبت به خودتان بر می‌گردانید. راستی هر گروهی جای لطیفه گفتن نیست ؛ حتما به نوع گروهی که در آن فعالیت می‌کنید، دقت کنید. 

برای ویدئو‌ها توضیح بنویسید

اگر ویدئو یا فایل بزرگی را در گروه تلگرام به اشتراک می‌گذارید، حتما درباره محتوای آن شرح مختصری بنویسید تا اعضای گروه در مورد دانلود کردن یا نکردن آن تصمیم بگیرند. 

پول درنیاورید!

این روزها صفحات و گروه‌هایی با اهداف مالی و تجاری در تلگرام فعالیت می‌کنند که مانعی هم برای‌شان نیست اما هیچ‌وقت از گروه دیگران برای درآمدزایی یا تبلیغ کالای خودتان، آن هم بدون اجازه استفاده نکنید. 

چت خصوصی عمومی نیست! 

خیلی از افراد در فضای خصوصی چت تلگرام برای هم مسائل خصوصی زندگی شخصی یا کاری‌شان را می‌گویند نکته «بسیار مهم» این است که وقتی در گروه‌ها حضور دارید ، نباید هیچ اشاره‌ای در مورد محتوای چت‌های خصوصی و شخصی‌تان با اعضا داشته باشید. 

    

وسط بحث، پست بی‌ربط ممنوع 
وقتی در گروهی بحثی در جریان است، پست یا عکس نامربوط به بحث را برای گروه نفرستید چون زنجیره منطقی بحث پاره می‌شود؛ بنابراین یا در بحث‌ها شرکت کنید یا اینکه تا انتهای بحث صبر کرده و بعد برای فرستادن پست های‌تان اقدام کنید. 

چاق سلامتی ممنوع

گروه‌ها برای چت دو نفره تعریف نشده‌اند پس تا جای ممکن حال و احوال و تعارفات را به اتاق‌های خصوصی چت ببرید.

پست گذاشتن آداب دارد 

پست‌های تلگرامی از آنجایی که قرار است با گوشی خوانده شوند باید تا جای ممکن کوتاه باشند؛ بنابراین از شرح و بسط مطالب یا اشتراک گذاشتن مطالب خیلی بلند خودداری کنید؛  ضمن اینکه هرچند فضای اینترنت دریای بی انتهای متن و عکس است اما باید پست‌های شما در راستای اهداف گروه باشد و هر مطلبی هم ارزش اشتراک‌گذاری ندارد. 

نکته بعد این است که اگر خبری به نظرتان خیلی جالب، باورنکردنی یا حتی کمی عجیب آمد قبل از آنکه ذوق‌زده آن را به سمع و نظر هم‌گروهی‌های‌تان برسانید حتما از معتبر بودن منبع آن خبر مطمئن شوید چون بسیاری از این دست اخبار شایعه و جعلی هستند. 

    
 
گاهی هم وقت خواب است ! 

خوب است در استفاده از گروه‌های تلگرام یا وایبر یک نکته را دائم به خودتان یادآوری کنید و آن هم اینکه گروه‌ها با وجود تمام جذابیت‌ها و اطلاع‌رسانی‌شان مثل یک مکنده قوی ، وقت و توان فکری شما را می‌بلعند. همیشه برای سرزدن به گروه‌ها یک محدوده زمانی را تعیین کنید؛ به‌طور مثال روزانه دو ساعت و به این محدوده پایبند باشید. ضمن اینکه خوب است حواس‌مان به ساعاتی که در آنها برای گروه‌های‌مان مطلب می‌فرستیم باشد؛ چون احتمال دارد اعضا در نیمه‌های شب با آمدن پیام‌های بی‌موقع از خواب بیدار شوند. 

    

بیش‌فعالان لطفا استوپ!
بعضی افراد به دلیل علاقه به گروه‌های اجتماعی یا دسترسی به منابع متنوعی از اطلاعات، به صورت رگباری در گروه‌ها پست‌های مربوط و نامربوط می‌گذارند یا گروه‌های خودشان را در بازه زمانی کوتاهی، انگار با اطلاعات بمباران می‌کنند. همیشه خاطرتان باشد که افراد، تنها در گروه شما عضو نیستند و برای اینکه بتوانند از اطلاعات گروه استفاده کنند لازم است تناسبی بین زمان و میزان اطلاعات رسیده برقرار شود به همین دلیل تا جای ممکن در گروه‌ها کم‌گو و گزیده‌گو باشید. 

بحث است نه دعوای خانوادگی 
گروه‌ها به‌طور بالقوه مکانی برای رد و بدل کردن نظرات و عقاید بین افراد هستند و به همین دلیل هم همیشه موضوعاتی هست که در حواشی‌شان بحث‌ها شکل می‌گیرند. تا اینجای کار ایرادی نیست اما از اینجا به بعدش خیلی مهم است که بحث کردن- آن هم به‌طور منطقی و به دور از احساسات و افراط- را بلد باشیم. در بحث‌های گروهی جانب حقیقت را بگیرید و به‌صرف اینکه دوست و دخترخاله‌تان مدافع عقیده‌ای است برای درستی آن عقیده پافشاری نکنید. 

هدف از بحث‌ها ، تغییر اجباری دیدگاه‌ها نیست  بلکه هدف هر مباحثه‌ای باید آشنا شدن با نظرات منطقی دیگران و دریافت زاویه دید تازه‌ای نسبت به مسائل مورد گفت‌وگو باشد؛ پس در مسیر بحث، گفت‌وگو را به تنش و توهین نکشید و ضمن بحث به هیچ‌وجه به جای نقد نظرات افراد به «نقد شخصیت» آنها نپردازید.

ساسان جعفرنیامشاهده نوشته ها

Avatar for ساسان جعفرنیا

مشاور، مجری و مدرس کسب و کار اینترنتی دیجیتال مارکتینگ، فروشگاه اینترنتی، طراحی و بهینه سازی سایت سئو، توسعه دهنده سایت های شرکتی، فروشگاهی، اداری، خبری، آموزش آنلاین، رزرواسیون هتل و تور، اخذ نماد اعتماد الکترونیکی و درگاه بانکی، متخصص در صنعت چاپ و نشر کتاب، تهیه طرح های اقتصادی و توجیهی.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *